Các bài phân tích Đất Nước Nguyễn Khoa Điềm dưới đây chắc chắn sẽ là tài liệu cần thiết cho các em học sinh lớp 12 chuẩn bị cho các kì thi sắp tới. Hôm nay Top 10 Branding sẽ tổng hợp Top 20 mẫu phân tích bài thơ Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm hay nhất. Hãy cùng cúng tôi tìm hiểu nhé
Đất nước là đề tài muôn thuở của thơ văn Nước Ta. Chúng ta đã phát hiện đất nước chìm trong đau thương, mất mát qua thơ Hoàng Cầm ; gặp đất nước đang thay đổi từng ngày qua thơ Nguyễn Đình Thi. Nhưng có lẽ rằng đất nước được nhìn từ nhiều góc nhìn, rất đầy đủ và toàn vẹn nhất qua bài thơ “ Đất nước ” của Nguyễn Khoa Điềm. Hình hài đất nước từ khi được sinh ra cho đến khi phải trải qua bao nhiêu sóng gió cuộc chiến tranh được tái diễn sinh động qua một hồn thơ tinh xảo, phóng khoáng của Nguyễn Khoa Điềm .
Tác giả nhìn đất nước từ nhiều góc nhìn, trải qua bao nhiêu thăng trầm của lịch sử vẻ vang. Đất nước là tên gọi thiêng liêng, bình dị nhưng chất chứa bao nhiêu ngọn nguồn của cảm hứng chính tác giả .
Bài thơ được mở màn bằng những vần thơ nhẹ nhàng, tinh xảo đưa người đọc quay trở lại với những ngày đầu mới khai sinh :
Khi ta lớn lên đất nước đã có rồi
Đất nước có trong những cái “ ngày xửa thời xưa mẹ … ” thường hay kể
Đất nước khởi đầu với miếng trầu giờ đây bà ăn
Đất nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre đánh giặc .
Đất nước hiện lên qua những câu thơ thật bình dị, thân mật, nó không phải là một khái niệm trừu tượng mà là một khái niệm hiện hữu hằng ngày trong đời sống của mỗi tất cả chúng ta. Tác giả sử dụng từ “ khi ” để lưu lại sự sinh ra của khái niệm “ đất nước ”. Từ khi mỗi tất cả chúng ta sinh ra thì đất nước đã có rồi. Sau câu thơ ấy, tác giả khởi đầu lí giải nguồn gốc của đất nước mà mỗi người đều mong ước hiểu thấu được. Giọng thơ dịu nhẹ, ngọt ngào dẫn dụ người đọc về với những “ ngày xửa thời xưa ”. Đó như một nốt nhạc của quá khứ quay trở lại trong những tâm lý của con người. Từ “ ngày xửa, thời xưa ” ghi lại những điều gì đó thời xưa, rất xưa, không xác lập thời hạn đơn cử, chỉ biết rằng nó đã có từ truyền kiếp. Đất nước đồng thời hình thành từ khi dân mình biết đánh giặc, là những con người đó tạo ra sự đất nước …
Đất nước còn gắn liền với đời sống bình dị, thân quen của người nông dân Nước Ta. Tác giả không chỉ dừng lại ở đó, đất nước còn được lý giải chính là thành quả của công cuộc lao động để kiến thiết xây dựng và tăng trưởng :
Cái kèo cái cột thành tên
Hạt gạo phải một nắng hai sương xay giã dần sàng
Đất nước có từ ngày đó
Một một dụng cụ được tạo ra để ship hàng cho đời sống sản xuất cũng như hoạt động và sinh hoạt của con người như “ kèo, cột ” đều gắn bó với lịch sử vẻ vang sinh ra của đất nước. Rất bình dị, rất chân thực nhưng nó như thể một sự lý giải đúng đắn. Hình ảnh Đất Nước trong 9 câu thơ đầu Việt Bắc qua sự cảm nhận của tác giả thật mới mẻ và lạ mắt nhưng cũng rất thân mật, thân thương .
Nguyễn Khoa Điềm như dẫn người đọc đi vào những cung bậc tình cảm khác của đất nước, đó là chuyện tình yêu lứa đôi e ấp nhưng tha thiết và mặn nồng :
Đất là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm
Đất nước là nơi ta hò hẹn
Đất nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm
Đất nước không riêng gì hiển hiện trong khoảng trống văn hóa truyền thống, phong tục tập quán của con người mà còn hiện lên trong những tình yêu lứa đôi mặn nồng, tha thiết nhất. Tác giả đã cắt nghĩa “ đất nước ” thành hai từ “ đất ” và “ nước ” để lí giải đơn cử ý nghĩa của từng từ. Đây hoàn toàn có thể coi là sự tinh xảo và đầy thi vị của Nguyễn Khoa Điềm. Nhưng dù được tách ra thì đất nước vẫn là một khái niệm toàn vẹn và đầy ý nghĩa nhất .
Đất nước còn được mở ra theo chiều dài của lịch sử vẻ vang và chiều dài của khoảng trống văn hóa truyền thống, của những con người vẫn còn trằn trọc tha thiết đi tìm hình bóng quê nhà. Đất nước được hình thành từ những câu truyện rất lâu rồi, từ những điển tích điển cố mà người đời sau vẫn luôn nhắc nhở nhau. Hình ảnh “ con chim phượng hoàng ”, “ núi bà Đen, bà Điểm ”, “ Lạc Long Quân Âu Cơ ” chính là vật chứng cho sự tăng trưởng nhiều thăng trầm nhưng đáng tự hào của tất cả chúng ta. Nhớ về cội nguồn, nhớ về những thời xưa khó khăn vất vả chính là đạo lí, truyền thống lịch sử uống nước nhớ nguồn mãnh liệt của nhân dân ta .
Đất nước trong ý niệm của Nguyễn Khoa Điềm còn là sự tiếp nối truyền thống cuội nguồn :
Những ai đã khuất
Những ai giờ đây
Yêu nhau và sinh con đẻ cái
Gánh vác phần người đi trước để lại
Dặn dò con cháu chuyện tương lai
Trong sự hình thành và tăng trưởng bề dày văn hóa truyền thống lịch sử vẻ vang ngày càng được chứng minh và khẳng định. Những con người đã ngã xuống vì đất nước, những con người thế hệ tương lai cần phải nỗ lực gìn giữ và phát huy được truyền thống lịch sử tốt đẹp đó .
Nguyễn Khoa Điềm đã có cái nhìn đa chiều về đất nước từ góc nhìn đời thường, góc nhìn lịch sử dân tộc, góc nhìn khoảng trống và thời hạn mang đến cho người đọc nhận thức đúng đắn nhất về đất nước mà tất cả chúng ta đang sống và góp sức .
Hơn hết tác giả còn chứng minh và khẳng định :
Trong anh và em ngày hôm nay
Đều có một phần đất nước
Có thể nói đất nước đã đi vào và in hằn vào máu thịt của mỗi người, nhắc nhở nghĩa vụ và trách nhiệm và nghĩa vụ và trách nhiệm của tất cả chúng ta về công cuộc kiến thiết xây dựng và bảo vệ sự vững mạnh của đất nước này .
Đất nước còn được Nguyễn Khoa Điềm tích lũy thành một khái niệm thâm thúy :
Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông cha
Ôi đất nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc sống đã hóa núi sông ta
Một ý niệm thâm thúy, giàu giá trị nhân sinh quan khiến cho người đọc không hề phủ nhận sự sống sót của đất nước là một thực tiễn. Đất nước còn hình tượng cho lòng tôn kính, sự biết ơn đến những người đã ngã xuống vì tự do, tự do cho ngày hôm nay :
Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra đất nước
Lại thêm một sự lí giải đúng đắn cho định nghĩa “ đất nước ”, những con người đó họ dù chết nhưng trái tim họ vẫn còn sống mãi trong đời sống của những người ở lại. Nhưng ở hai câu thơ cuối hoàn toàn có thể nói Nguyễn Khoa Điềm đã đưa ra định nghĩa đúng đắn và thâm thúy nhất về đất nước :
Đất nước này là đất nước của nhân dân
Đất nước của nhân dân, đất nước của ca dao thần thoại cổ xưa .
Thật vậy, nhân dân chính là gia chủ của đất nước. Bởi vậy đất nước này phải thuộc về nhân dân. Tư tưởng của tác giả rất tân tiến, rất đời thường và rất thâm thúy .
Như vậy, Nguyễn Khoa Điềm bằng những lý lẽ và dẫn chứng đầy thuyết phục đã khẳng định chắc chắn được vị trí, vai trò vô cùng to lớn của đất nước trong đời sống của mỗi con người. Gấp trang sách lại nhưng những hình ảnh về đất nước vẫn còn sống mãi trong lòng người đọc .
Tham khảo thêm:
